INFORMACJE DLA STUDENTÓW NIESTACJONARNYCH
Egzamin poprawkowy z Anatomii człowieka dla studentów I roku Wychowania Fizycznego odbędzie się w dniu:
10 września 2024 r. o godz. 16:30, sala konferencyjna ACS - zobacz wyniki
Egzamin poprawkowy z Teorii i metodyki siatkówki dla studentów I roku Wychowania Fizycznego odbędzie się w dniu:
10 września 2024 r. o godz. 16:30, sala konferencyjna ACS - zobacz wyniki
Program nauczania przedmiotu
"Anatomia człowieka"
dla studentów niestacjonarnych kierunku Wychowania Fizycznego
Tematyka wykładów:
- Okolice oraz osie i płaszczyzny ciała ludzkiego. Położenia punktów w przestrzeni. Metameria i symetria organizmu ludzkiego.
- Organizm człowieka jako strukturalna i funkcjonalna całość.
- Rola i funkcje szkieletu. Anatomiczna budowa układu kostnego. Rozwój osobniczy kości. Morfologiczne zróżnicowanie i struktura kości. Właściwości fizyczne i chemiczne kości.
- Klasyfikacja i charakterystyka połączeń ścisłych kości.
- Ogólna budowa i klasyfikacja stawów. Mechanika stawów. Rola elementów pomocniczych w stawach.
- Podział i charakterystyka tkanki mięśniowej. Budowa makroskopowa i mikroskopowa mięśnia.
- Ogólna budowa i podział mięśni szkieletowych. Czynności i rodzaje pracy mięśniowej. Rola mięśni wspomagających. Elementy pomocnicze mięśni.
- Ogólna budowa i osobniczy rozwój układu nerwowego. Podział i czynności układu nerwowego. Biologiczna ochrona układu nerwowego.
- Budowa wewnętrzna i zewnętrzna rdzenia kręgowego.
- Anatomiczna budowa, funkcje i czynności poszczególnych części mózgowia.
- Ogólna charakterystyka i podział narządów zmysłów, ze szczególnym uwzględnieniem receptorów czucia skórnego.
- Budowa i funkcje oka oraz narządu przedsionkowo-ślimakowego.
- Budowa i funkcje układu krwionośnego.
- Budowa i funkcje układu oddechowego.
- Budowa i funkcje poszczególnych gruczołów układu dokrewnego.
Tematyka ćwiczeń:
- Budowa kości i połączeń czaszki.
- Mięśnie mimiczne, podpotyliczne i żwaczowe
- Budowa kości kończyny górnej (cz. I).
- Budowa kości kończyny górnej (cz. II).
- Połączenia kończyny górnej (cz. I).
- Połączenia kończyny górnej (cz. II).
- Ruchy kończyny górnej i wykonujące je mięśnie (cz. I).
- Ruchy kończyny górnej i wykonujące je mięśnie (cz. II).
- Budowa kości kończyny dolnej (cz. I).
- Budowa kości kończyny dolnej (cz. II).
- Połączenia kończyny dolnej (cz. I).
- Połączenia kończyny dolnej (cz. II).
- Ruchy kończyny dolnej i wykonujące je mięśnie (cz. I).
- Ruchy kończyny dolnej i wykonujące je mięśnie (cz. II).
- Repetytorium. Zaliczenie semestru I
- Budowa kręgosłupa i klatki piersiowej (cz. I).
- Budowa kręgosłupa i klatki piersiowej (cz. II).
- Połączenia kręgosłupa i klatki piersiowej (cz. I).
- Połączenia kręgosłupa i klatki piersiowej (cz. II).
- Ruchy tułowia i wykonujące je mięśnie. Udział mięśni tułowia w oddychaniu (cz. I).
- Ruchy tułowia i wykonujące je mięśnie. Udział mięśni tułowia w oddychaniu (cz. II).
- Skład i funkcje płynu mózgowo-rdzeniowego. Nerwy czaszkowe - czynności i zakres unerwiania. Czynności odruchowe rdzenia kręgowego.
- Morfologia i funkcja układu nerwowego wegetatywnego.
- Drogi i ośrodki nerwowe narządu słuchu oraz równowagi i czucia położenia ciała.
- Aparat ruchowy i ochronny oka. Drogi i ośrodki nerwowe narządu wzroku, powstawanie wrażenia wzrokowego. Wady wzroku.
- Drogi i ośrodki nerwowe narządu węchu, smaku i receptorów czucia skórnego.
- Budowa żył, tętnic i naczyń włosowatyuch. Morfologia i funkcje krwi oraz układu limfatycznego.
- Mechanika oddychania płucnego z uwzględnieniem morfologii pęcherzyków płucnych. Tkankowa wymiana gazowa. Rola krtani w powstawaniu i barwie głosu.
- Wzajemne współdziałanie układu nerwowego i endokrynowego w utrzymaniu homeostazy organizmu. Rola poszczególnych hormonów.
- Repetytorium. Zaliczenie semestru II
Powrót do początku strony
Literatura:
- Bochenek A., Reicher M. Anatomia człowieka. PZWL W-wa 2003.
- Gładykowska-Rzeczycka J. Anatomia narządów ruchu. AWF Gdańsk 1991.
- Gołąb B., Traczyk W. Anatomia i fizjologia człowieka. PZWL W-wa 1992.
- Gołąb B. Anatomia czynnościowa ośrodkowego układu nerwowego. PZWL W-wa 1996.
- Kołaczkowski Z. Anatomia funkcjonalna z zakresu studiów wychowania fizycznego. PWN 1984.
- Krechowiecki A., Czerwiński F. Zarys anatomii człowieka. PZWL W-wa 1992.
- Madej Z. Anatomia funkcjonalna. AWF Katowice 1986.
- Marecki B. Anatomia funkcjonalna w zakresie studiów wychowania fizycznego. AWF Poznań 2000.
- Sinielnikow R.D. Atlas of human anatomy. Mir Publishers, Moskwa 1990.
- Sobotta Atlas anatomii człowieka. U & P, 2003.
- Sokołowska-Pituchowska J. Anatomia człowieka. PZWL W-wa 2003.
- Sude E., Brużewicz Sz. Anatomia człowieka Wyd. Górnicki, Wrocław 2004
- Sylwanowicz W. Anatomia człowieka. PZWL W-wa 1998.
- Sylwanowicz W. Anatomia i fizjologia człowieka. PZWL W-wa 1994.
- Vajda J. Atlas anatomii człowieka. Akademiai Kiado PZWL 1989.
- Voss H., Herrlinger R. Anatomia człowieka repetytorium. PZWL W-wa 1974.
Powrót do początku strony
Zagadnienia egzaminacyjne
- Narządy wegetatywne somatyczne i generatywne oraz ich rola w funkcjonowaniu organizmu jako całości.
- Osie i płaszczyzny ciała ludzkiego. Nazewnictwo położenia narządów i ich elementów w przestrzeni.
- Ruchy ciała i jego części zachodzące wokół poszczególnych osi i w poszczególnych płaszczyznach.
- Morfologiczny podział kości i ich makrostruktura jako wyraz przystosowania do pełnionych funkcji.
- Rozwój osobniczy szkieletu i procesy kostnienia z uwzględnieniem mikrostruktury kości.
- Rola i funkcje szkieletu z uwzględnieniem schorzeń i wad postawy.
- Podstawowe różnice między szkieletem dziecka a szkieletem człowieka dorosłego.
- Klasyfikacja połączeń kości i ich ogólna charakterystyka.
- Klasyfikacja i charakterystyka połączeń ścisłych.
- Klasyfikacja i charakterystyka połączeń jamowych.
- Ogólna budowa stawu; rola i funkcje elementów pomocniczych.
- Budowa stawów a ruchy. Czynniki utrzymujące kości w stawach.
- Ogólna charakterystyka i podział tkanki mięśniowej z uwzględnieniem struktury sarkomeru.
- Anatomiczna budowa mięśnia z uwzględnieniem roli poszczególnych jego części.
- Elementy pomocnicze mięśni ich rola i występowanie w organizmie.
- Topograficzna morfologiczna i funkcjonalna klasyfikacja mięśni.
- Budowa, charakterystyka i funkcje zakończeń czuciowych i ruchowych w mięśniu.
- Pojęcie czynnego stanu mięśnia. Siła mięśnia całkowita i efektywna oraz ich uwarunkowania.
- Mięsień jako aktywna część aparatu ruchu.
- Formy działania mięśnia (koncentryczna ekscentryczna stabilizująca) oraz wynikające z nich implikacje do projektowania ćwiczeń fizycznych.
- Łańcuchy biokinematyczne; ich zadania w statyce i motoryce człowieka.
- Morfologiczno-funkcjonalne konsekwencje spionizowanej postawy ciała człowieka i jej rozwój w ontogenezie.
- Morfologia szkieletu kończyny górnej.
- Staw mostkowo-obojczykowy i barkowo-obojczykowy ruchy w nich zachodzące oraz znaczenie mechaniczne.
- Ruchy łopatki i wykonujące je mięśnie.
- Staw ramienny ruchy w nim zachodzące i wykonujące je mięśnie.
- Staw łokciowy ruchy w nim zachodzące i wykonujące je mięśnie.
- Połączenia promieniowo-łokciowe - budowa i rola mechaniczna.
- Staw promieniowo-nadgarstkowy ruchy w nim zachodzące i wykonujące je mięśnie.
- Analiza udziału mięśni w ruchach unoszenia kończyny górnej w płaszczyźnie czołowej do położenia pionowego.
- Morfologia szkieletu kończyny dolnej.
- Połączenia miednicy i ich rozwój w ontogenezie.
- Staw biodrowy ruchy w nim zachodzące i wykonujące je mięśnie.
- Staw kolanowy ruchy w nim zachodzące i wykonujące je mięśnie.
- Połączenia strzałkowo-piszczelowe - budowa i rola mechaniczna.
- Staw skokowo-goleniowy ruchy w nim zachodzące i wykonujące je mięśnie.
- Morfologia kręgosłupa z uwzględnieniem różnic w budowie kręgów poszczególnych jego odcinków.
- Połączenia kręgosłupa z uwzględnieniem stawu szczytowo-potylicznego i szczytowo-obrotowego.
- Morfologia klatki piersiowej i jej funkcje z uwzględnieniem połączeń żeber z mostkiem i kręgami.
- Ruchy kręgosłupa i wykonujące je mięśnie.
- Mechanika ruchów oddechowych z uwzględnieniem uczestniczących w nich mięśni.
- Budowa, funkcje i osobniczy rozwój czaszki.
- Staw skroniowo-żuchwowy ruchy w nim zachodzące i wykonujące je mięśnie.
- Mięśnie mimiczne - ich charakterystyka i topografia.
- Ruchy głowy i wykonujące je mięśnie.
- Ogólna budowa, podział i czynności układu nerwowego.
- Budowa komórki nerwowej i włókien nerwowych oraz sposoby przewodzenia i przekazywania pobudzenia.
- Osobniczy rozwój systemu nerwowego.
- Zewnętrzna budowa rdzenia kręgowego i nerwy rdzeniowe.
- Wewnętrzna budowa rdzenia kręgowego i jego funkcje.
- Czynności odruchowe rdzenia kręgowego ich drogi nerwowe i znaczenie.
- Budowa rdzenia przedłużonego i jego funkcje.
- Most mózgu i móżdżek ich budowa i funkcje.
- Śródmózgowie jego budowa i funkcje.
- Kresomózgowie jego budowa i funkcje.
- Międzymózgowie jego budowa i funkcje.
- Nerwy czaszkowe - topografia czynności i zakres unerwiania.
- Komory mózgu i opony mózgowo-rdzeniowe budowa i funkcje.
- Czynności psychoruchowe systemu nerwowego ich ośrodki drogi nerwowe i koordynacja.
- Układ nerwowy autonomiczny jego budowa i funkcje.
- Ogólna charakterystyka układu dokrewnego i funkcje.
- Przysadka mózgowa - budowa, wydzielane hormony i ich rola w organizmie.
- Tarczyca - budowa, hormony i ich funkcje.
- Gruczoły przytarczyczne - topografia, hormony i ich funkcja.
- Nadnercza - budowa, hormony i ich funkcje.
- Trzustka jako gruczoł dokrewny - budowa, hormony i ich funkcje.
- Gonady jako gruczoły dokrewne; wpływ hormonów na odrębność czynności i funkcji.
- Ogólna charakterystyka i podział narządów zmysłów.
- Budowa oka jego czynności i drogi wzrokowe z uwzględnieniem aparatu ochronnego oraz okoruchowego i jego unerwienia.
- Wady wzroku - przyczyny i sposoby korekcji.
- Budowa i czynności narządu smaku z uwzględnieniem dróg i ośrodków nerwowych.
- Budowa i czynności narządu powonienia z uwzględnieniem dróg i ośrodków nerwowych.
- Budowa i czynności narządu słuchu z uwzględnieniem dróg i ośrodków słuchowych w mózgu.
- Budowa i czynności narządu równowagi i czucia położenia ciała z uwzględnieniem dróg i ośrodków nerwowych.
- Zmysły czucia skórnego ich budowa topografia i funkcje z uwzględnieniem receptorów czucia głębokiego.
- Charakterystyka układu krwionośnego jego podział i rola w organizmie.
- Położenie budowa i funkcje serca z uwzględnieniem głównych naczyń wieńcowych oraz układu przewodzącego serca.
- Charakterystyka krążenia wielkiego i płucnego; budowa i funkcje naczyń krwionośnych z uwzględnieniem zespoleń tętniczo - żylnych i "sieci dziwnej" tętniczej i żylnej.
- Ogólna charakterystyka układu chłonnego ze szczególnym uwzględnieniem budowy i funkcji śledziony.
- Naczynia i węzły chłonne - budowa topografia i funkcje.
- Charakterystyka i podział układu oddechowego z uwzględnieniem opłucnej i jej roli w mechanizmie oddychania.
- Budowa i funkcje górnych dróg oddechowych z uwzględnieniem budowy i funkcji krtani w powstawaniu i barwie głosu.
- Budowa i funkcje dolnych dróg oddechowych z uwzględnieniem budowy i funkcji pęcherzyków płucnych.
- Charakterystyka układu trawiennego jego podział i funkcje poszczególnych odcinków.
- Jama ustna i narządy jamy ustnej - ich budowa i funkcje.
- Gardło przełyk żołądek - ich budowa i funkcje.
- Jelito cienkie i gruczoły trawienne (wątroba i trzustka) ich budowa i funkcje.
- Jelito grube - jego budowa i funkcje.
- Ogólna budowa i topografia układu moczowego ze szczególnym uwzględnieniem budowy i funkcji nerki.
- Budowa nefronu oraz proces wytwarzania moczu.
Powrót do początku strony